[ Pobierz całość w formacie PDF ]
BIBLIA
1.
Biblia – spisana w języku hebrajski
2.
Księga Rodzaju – poemat o stworzeniu świata i człowieka (Księga Genesis) – kosmogonie biblijna, (wyb.
Stworzenia swiata i ludzi)
3.
Psalm-to rodzaj pieśni religijnej. (liryczny utwór modlitewny na wzór starotestamentowych)liryka.Król Dawid
4.
Psałterz – modlitewnik, zbiór psalmów wyodrębnione z Pisma Świętego
5.
Rodzaje Psalmów:
•
Błagalne
Pochwalne
•
Dziękczynne
•
Królewskie
•
Pokutne
•
Mądrościowe
•
6.
Księga Hioba – ST, mówi o bólu wpisanego w ludzką egzystencję. (Hiob dobry człowiek ale przez zakład (Bóg-
Szatan jest poddany próbie-plagi)
7.
Księga Koheleta- rozważania nad przemijaniem, celem i sensem życia człowieka. Piękno i radość ulotna
chwila, (Vanitas vanitatum et omnia vanitas – marność nad marnościami i wszystko marność)
(Ulotność życia ludzkiego)
8.
Egzystencjalizm –(Soren Kierkegaard) istnienie ludzkie to jedyny pewny byt, cierpienie, niepokoj , opisując je
pesymistycznie
9.
Przypowieść Biblijna- inaczej parabola (Sokrates i Arystoteles) utwór moralizatorski, postacie i wydarzenia
ukazują pewne ogolne prawdy. Oprocz dosłownego znaczenia ma zn przenośne, alegoryczne.
10.
Apokalipsa według Św. Jana – pokazuje koniec świata, armagedon. Proba objaśnienia sensu dziejów.
11.
Symbolika
•
Baranek- symbol Chrystusa
Labirynt- pośmiertna wędrówka dusz
•
Laur- zwycięstwo
•
Łono Abrahama – odpoczynek po śmierci
•
Cyrkiel – atrybut Boga, mądrości, dokładności
•
Alfa i Omega – pierwsza i ostatnia litera greckiego alfabetu (początek i koniec)
•
1 – znak Boga, doskonałość,patronka wszystkich liczb
•
2-życie i śmierć
•
3-trojca swieta, oznacza po trzykroć świętego Boga
•
4-symbol kosmicznej całości, 4 str swiata, pory roku, 4 jezdzcow apokalipsy,przemijalnosc
•
7-szczęście i koniec, 7 dzien swiety, smok 7 glowami symbol szatana
•
10-symbol doskonałości, a neg: symbol mocy szatańskiej
•
13 – pech, zagłada
•
Jeźdźcy Apokalipsy – symbol wojny, głodu, zarazy
•
Lew, wół, orzeł i zwierz z ludzka twarzą – symbol 4 ewangelistów
•
12.
Sacrum i profanum
13.
Archetyp – Uniwersalny znak kultury
•
Odyseusz- archetyp wędrowca ( homo viator)
Odys – tułaczka
•
Penelopa – archetyp wiernej żony
•
•
Prometeusz – archetyp buntownika w imię dobra ludu.
Adam i Ewa – nieposłuszeństwo, pierwszy grzech
•
14.
Mistyka – wszelkie rodzaju poczucie wewnętrznej jedności z mocą boską
15.
Testament – przymierze, ewangelia – dobra nowina
16.
Nowy – 27 ksiąg (4 ewangelie)
17.
Septuaginta- pierwszy przekład na język grecki (70osob)
18.
Wulgata – na j.łaciński św Hieronim
19.
Biblia Tysiąclecia – na j. polski królowa Zofia
20.
Tora – 5ksiąg , Koran- księga Islamu
21.
Księga rodzaju – Genezis – 10 części – powst świata
Antyk
-9 – 6 wieku pne.
22.
Mity- opowieść która ilustruje wierzenia danej społeczności, sformułuje wyobrażenia o świecie danej grupy
społecznej, tłumaczenie tego co niejasne , sytuawanie człowieka w przestrzeni kosmicznej . (mitologia- zbior
mitów)
23.
Rodzaje Mitów:
•
Teologiczne – o pochodzeniu bogów,
Kosmogoniczne – o początku świata
•
Genealogiczne – o historii rodu
•
Antropogeniczne – o powstaniu człowieka
•
24.
Funkcje Mitów
•
Poznawczne – tłumaczono sobie zjawiska
Światopoglądowe – podstawa wierzeń ludzkich
•
Sakralne – mówiły jak czcić Boga
•
25.
Cechy Tragedii antycznej :
•
Jedność : czasu miejsca, akcji
Zasada decorum – podniosły styl, uroczysty, brak scen drastycznych
•
Katharsis
•
3 liczba aktorów
•
Brak scen zbiorowych
•
Chór
•
26.
Budowa tragedii antycznej :
•
Prolog, parodos (pieśni chóru), epeisodia (akty), stasima (pieśni chóru),eksodos(chór jak schodzi)
27.
Humanizm – (Terencjusz – Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce)
28.
Cnota- ideał moralny człowieka – męstwo, szlechetność, duma, mądrość
29.
Mimesis-naśladowanie, realne sytuacje, odbicie (theatron-widownia, proscenion-scena_
30.
Sonet- kompozycja złożona z 14 wersów.
31.
Matriarchat – dominuje kobieta, patriarchat – dominuje mężczyzna
32.
Archetyp – odwieczne wzorce w ludzkich zachowaniach.
33.
Arkadia – raj, miejsce szczęścia na ziemi - Teokryt
34.
Sielanka- (bukolika) – utwór poetycki przedst. Uroki życia wiejskiego (np.Wergiliusz – obraz pasterzy w Arkadi
35.
Dytyramb- chóralne pieśni pochwalne na czesc Dionizosa (Bóg wina, plonow) święto – Dionizja - - początek
tragedii i komedii w teatrze greckim.
36.
Misterie – świętno bogini urodzaju. Orgia – święty dramat.
37.
Kalokagatia – ideał wychowania w starożytnej grecji.
38.
Horał gregoriański – zbiór pieśni religijnych pisanych po łacinie.
39.
Gigantomachia – wojna z gigantami, którzy sprzeciwstawili się Zeusowi.
40.
Katabaza- zejście do podziemi.
41.
Kwestia Homerycka – spór homerologów o autorstwo Iliady i Odysej.
42.
Etos- zbiór norm, wartości.
43.
Epos, epopeja – gatunek epiki – twórca HOMER. Cechy:
Fabuła o charakterze epizodycznym
•
Miara wierszowana
•
Stałe epitety
•
Narrator wszechwiedzący
•
2 płaszczyzny – boska, ziemska
•
Sceny batalistyczne
•
Rozbudowane opisy, porównania
•
Retardacje – opóźnienia
•
44.
Fatum – przeznaczenie, nieuchronny los\
45.
Zasada 3 jedności – akcji, miejsca, czasu
46.
Fortuna- rzymska bogini szczęścia i nieszczęścia, powodzenie
47.
Konflikt tragiczny – konflikt dwóch równorzędnych racji, rozdarcie bohatera (król Edyp)
48.
Topos-stały obraz, motyw literacki wywodzący się z mitów.
49.
Kalokagatia – ideał wychowania w starożytnej Gracji.
FILOZOFIA
50.
Sokrates – ur Ateny, nauczyciel „Wiem że nic nie wiem” – cnota jest dobrem bezwględnym, cnota wiąże się z
pożytkiem i szczęściem, cnota jest równoważna z wiedzą.
51.
Platon- uczęń Sokratesa – 2 rodzaje bytu : idealny wieczny i byt rzeczy (świat realny, dost zmysłom ludzkim)
Nazwał świat bożym Igrzyskiem, człowiek – aktor, „Threatrum mundi”
52.
Pitagoras –świat liczb
53.
Heraklit z Efezu – podstawową właściwością jest zmienność
54.
Epikureizm – (Epikura) filozofia która nawołuje do korzystania z życia, (carpe diem). Osiagniecie szczęścia
możliwe gdy przyjemności przeważają nad cierpieniem.
55.
Orficyzm- wędrówka dusz w drodzę do doskonałości i pojednania się z bóstwem
56.
Hedonizm – epiku.. tylko ze skupiające się tylko na przyjemnościach cielesnych.
57.
Stoicyzm (Zenon z Kition) – świat rządzi się prawami natury, na które człowiek nie ma żadnego wpływu. Jeśli
chce dobrze żyć to musi zgodnie z naturą. Należy poddać się przeznaczeniu. Zachować stoicki spokoj.
Kierować się rozsądkiem.
58.
Sceptycyzm-poznanie prawdy jest niemożliwe. Nie dysponujemy żadna pewna wiedzą o naturze.
59.
Aurea mediocritas- zasada złotego środka- życie zgone z naturą
LEKTURY
60.
Odyseja- Opisuje dzieje Odyseusza, twórca konia trojańskiego. 10 lat tułaczki do Penelopy.
61.
Epopeja
62.
Iliada – wojna o troję. (Epos bohaterski)Dominują sceny batalistyczne i heroiczne. Wydarzenia na
płaszczyźnie ludzkiej i boskiej, realizm przeplata się z fantastyką(fatum). Archiles vs Hektor. Występują
porównania Homeryckie
63.
Homer-Grecki pisarz (Sofokles (dramat) (Safona (liry)
64.
Rzymscy : Horacy, Wergiusz
65.
Porównania Homeryckie –pokazuje czyny człowieka przez zachowanie zwierząt lub roślin
66.
Antygona i Król Edyp. –( występuje tutaj ironia tragiczna- wszystkie wybory bohatera pchają go do klęski.
67.
Katharsis (Antygona)-(litość i trwoga) rodzaj duchowego oczyszczenia jakie doznają widzowie po spektaklu.
68.
Anakreontyki- krótkie utwory biesiadne, opisujące sytuacje na dworze władców. Pochwala miłości, wina..
69.
Horacy
•
Exegi monumentum – stawiam sobie pomnik, twardszy niż z spiżu.
Non omnis moriar-nie wszystek umrę (Dzięki swej poezji zyska niesmiertelnosc)
•
Carpe diem
•
70.
Dżuma – przypowieść paraboliczna – posiada 2 płaszczyzny znaczeniowe.
71.
Reinterpretacja – ponowna interpretacja – Zb Herbert „Do Apollina”)
72.
Teofania- objawienie się boga
73.
Monoteizm – wiara w 1 Boga
74.
Wanitatywność - przemijalność
75.
Apokalipsa – proroctwo co do końca świata.
76.
Albert Camus- egzystencjalizm, napisał dżume, nobla w 1957.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]