[ Pobierz całość w formacie PDF ]
SZTUKA WOJNY
Sun Tzu
R
OZDZIAŁ
PIERWSZY
W
YLICZENIA
WSTĘPNE
1.
Wojna to sprawa o żywotnym znaczeniu dla państwa, obszar życia lub śmierci, droga do przetrwania
lub zagłady. Zagadnienie to trzeba więc dokładnie rozpatrzyć.
2. Dlatego wynik wojny określa pięć podstawowych czynników i porównanie walczących stron według
ich sił oraz siedmiu dalej wymienionych składników.
3. Pierwszym z tych czynników jest droga. Drugim niebo. Trzecim ziemia. Czwartym dowództwo. Pią-
tym zasady.
4. Droga lub wpływ moralny sprawia, że ludzie myślą tak samo jak rządzący, więc pójdą z nimi na życie
i na śmierć, nie bojąc się jednego ani drugiego.
5.
Niebo to działanie światła i ciemności, dobrej i złej pogody, chłodu w zimie i w lecie, czyli prowa-
dzenie działań wojskowych zgodnie z odmianami przyrody. Od przestrzegania tych warunków za-
leży zwycięstwo.
6. Ziemia to pochyłość terenu, odległość i bliskość, czy są łatwe czy trudne do przebycia, otwarte i
bezpieczne czy zdradzieckie, do życia czy do śmierci.
7. Dowództwo to mądrość, rzetelność i człowieczeństwo, męstwo i surowość.
8. W zasadach mieszczą się porządek wojskowy i utrzymanie dyscypliny, ustalanie dowództwa, drogi
zaopatrzenia w rzeczy potrzebne wojsku.
”SZTUKA WOJNY” Sun Tzu
strona 1 z 25
9. Nie ma wodza, który nie słyszał o tych pięciu czynnikach. Kto je sobie przyswoił, zwycięża. Kto ich
sobie nie przyswoił, przegrywa.
10.
Dlatego, aby przewidzieć wynik wojny, oceniaj strony wedle tych czynników i rozpatruj, co następu-
je:
11.
Który władca słusznie wytycza drogę? Który dowódca wykazuje większe zdolności? W którym wojsku
lepiej wykorzystuje się stan nieba i ziemi. Gdzie staranniej przestrzega się zasad i rozkazów? Któ-
re wojsko mocniejsze…
12. Dzięki lepszemu wyszkoleniu i uzbrojeniu żołnierzy i dowódców?
13. W którym rzetelniej i bezstronniej rozdziela się nagrody i kary?
14.
Według tego mogę przepowiedzieć, która ze stron odniesie zwycięstwo, a która poniesie klęskę.
15. Dowódca, który przestrzega moich wyliczeń na pewno zwycięży. Niechaj dowodzi. Dowódca, który
ich nie przestrzega, na pewno przegra. Trzeba się go pozbyć.
16.
Jeśli dowódca poznał korzyści płynące z moich wyliczeń, niechaj zapewni sobie korzystne położenie,
które sprzyja naszemu zwycięstwu. Rozumiem przez to giętkość i najlepsze wykorzystanie oko-
liczności korzystnych dla zdobycia przewagi.
17. Wojna to sztuka wprowadzania w błąd.
18. Więc jeżeli coś możesz, udawaj, że nie możesz. Jeżeli jesteś gotów, udawaj bezczynność.
19. Będąc blisko, udawaj, że jesteś daleko. Będąc daleko, udawaj, że jesteś blisko.
20.
Jeżeli wróg szuka swojej korzyści, pokaż mu przynętę, aby go zwabić. Pomieszaj przeciwnika i wtedy
uderzaj.
21. Kiedy jest groźny, przyczaj się i bądź podwójnie gotów. Kiedy jest silniejszy, unikaj go.
22. Kiedy wpada w gniew, podbechtuj go.
23. Kiedy lękliwy i ostrożny, pobudzaj go do zadufania.
24. Kiedy wypoczęty, nękaj go i wyczerpuj.
25.
Kiedy jednomyślny, skłócaj go.
26. Atakuj, kiedy nie jest na to przygotowany. Pojawiaj się tam, gdzie on się ciebie nie spodziewa.
27. Oto strategia wiodąca do zwycięstwa. Lecz nie można wszystkiego przewidzieć.
28.
Kto dostatecznie obliczy położenie na spotkaniu w świątyni przed bitwą, ma przewagę nad wrogiem.
Kto ją niedostatecznie obliczy, ustępuje wrogowi. Komu z obliczenia wypadnie dużo punktów,
”SZTUKA WOJNY” Sun Tzu
strona 2 z 25
może wygrać, a komu mało, nie może wygrać. A cóż dopiero taki, któremu nic nie wypadło? Po ta-
kim wyliczeniu wynik staje się dla mnie jasny.
R
OZDZIAŁ
DRUGI
Prowadzenie wojny
1. Na ogół do prowadzenia wojny trzeba mieć tysiąc lekkich wozów bojowych, tysiąc krytych skórą
ciężkich wozów taboru i sto tysięcy żołnierzy w pancernych pasach.
2.
Przy zaopatrywaniu na odległość tysiąca
liwydatki w kraju i w polu, koszta przyjmowania doradców i
gości, materiałów takich jak klej i laka, utrzymania wozów bojowych i uzbrojenia wyniosą tysiąc
sztuk złota dziennie. Dopiero gdy się ma takie pieniądze, można wystawić sto tysięcy wojska.
3.
Przy tak ogromnej armii najważniejsze jest szybkie zwycięstwo. Gdy wojna się przewleka, broń tę-
pieje, ostrza się łamią i duch upada. Siła wyczerpuje się w obleganiu miast.
4. Kiedy armia wdaje się w przewlekłe działania, nie wystarczy na to zasobów państwa.
5.
Gdy broń stępi się i ostrza połamią, zapał wygaśnie, siły i skarb się wyczerpią, sąsiedni władcy wyko-
rzystają wasze ciężkie położenia, aby uderzyć. Choćbyś wtedy miał dobrych doradców, nie obró-
cisz wyników na swoją korzyść.
6. Dlatego słyszy się o głupim pośpiechu w prowadzeniu wojny, lecz nie znamy przypadku działań bo-
jowych, które byłyby udane, jakkolwiek przewlekłe.
7. Bo nie zdarzyło się jeszcze, aby przewlekła wojna przyniosła krajowi korzyść.
8.
Kto zatem nie umie pojąć, jakie zło kryje się we wszczęciu wojny, nie potrafi też należycie zrozu-
mieć, jak czynić to w sposób przynoszący korzyści.
9. Umiejący prowadzić wojnę nie potrzebują drugiego poboru ani dodatkowego zaopatrzenia z kraju.
10. Wyposażenie wojenne biorą ze swojego kraju, prowiant od przeciwnika. Toteż wojsku wystarcza
żywności.
11. Kraj biednieje od działań wojennych przez dowożenie prowiantu z daleka. Transport zaopatrzenia na
duże odległości wpędza ludność w ubóstwo.
12. W pobliżu wojsk ceny stają się wygórowane. Ze wzrostem cen wyczerpują się zasoby ludu. Kiedy się
wyczerpią, trzeba zwiększyć daniny i podatki na wojsko.
13.
Siła zbrojna zużywa się w bitwach i zasoby wyczerpują się. Gospodarstwa w kraju popadają w nędzę.
Przepada siedem dziesiątych ich bogactwa.
14.
Sześć dziesiątych z państwowych zasobów odchodzi na rozbite wozy, na zmęczone konie, na pance-
rze i hełmy, strzały i kusze, włócznie i halabardy i tarcze, woły pociągowe i ciężkie wozy dostaw-
cze.
”SZTUKA WOJNY” Sun Tzu
strona 3 z 25
15.
Dlatego mądry wódz stara się wyżywić swe wojska na koszt wroga, bo jeden korzec żywności zdo-
byty na wrogu jest wart dwudziestu korców z kraju, a jeden cetnar paszy zdobytej na wrogu to
dwadzieścia przywiezionych z kraju.
16. Toteż bodźcem do zabijania wroga jest pobudzenie swych ludzi do wściekłości.
17. A bodźcem do grabienia dobytku wroga jest następujący po tym podział zdobyczy.
18. Jeżeli więc podczas bitwy wozów bojowych zdobyto ich ponad dziesięć, daj nagrodę tym, którzy
zdobyli pierwszy. Wymień chorągwie i znaki na własne, włącz zdobyte rydwany do swoich, obsadź
je i odeślij do bitwy.
19. Jeńców traktuj dobrze i dbaj o nich.
20. Znaczy to: zwyciężać wroga i powiększać swoje siły.
21. Dlatego na wojnie liczy się zwycięstwo, a nie długotrwałe działania. Toteż wódz, który zna się na
wojnie, rozstrzyga o losach ludzkich i bezpieczeństwie państwa.
R
OZDZIAŁ
TRZECI
S
TRATEGIA
ZACZEPNA
1. Na ogół lepiej tak prowadzić wojnę, aby zdobyte wrogie państwo zachować bez uszczerbku. Znisz-
czenie go jest gorszym rozwiązaniem.
2.
Lepiej przechwycić wrogi pułk w całości niż go zniszczyć. Lepiej przechwycić wrogą kompanię w ca-
łości niż ją zniszczyć. Lepiej przechwycić wrogi pluton w całości niż go zniszczyć. Lepiej prze-
chwycić wrogą sekcję niż ją zniszczyć.
3. Dlatego sto zwycięstw w stu bitwach nie jest szczytem umiejętności. Szczytem umiejętności jest po-
konanie przeciwnika bez walki.
4. Tak więc najważniejsze jest uderzenie w samą strategię przeciwnika.
5. Na drugim miejscu stoi rozbicie jego sojuszników.
6. Dopiero na trzecim miejscu rozbicie jego armii.
7. A najgorsze jest obleganie twierdzy. Warowne miasta należy atakować tylko wtedy, kiedy nie ma in-
nego wyjścia.
8.
Na przygotowanie osłon i wozów oblężniczych, broni i wszelkiego wyposażenia potrzeba co najmniej
trzech miesięcy, na wykonanie nasypów ziemnych wiodących na mury potrzeba jeszcze co naj-
mniej trzech miesięcy.
9.
Jeżeli wódz nie opanuje swej niecierpliwości i rozkaże, aby wojsko pięło się na mury jak mrówki jed-
na trzecia z niego wyginie, nie zdobywszy miasta. Oto zgubne skutki oblężeń.
”SZTUKA WOJNY” Sun Tzu
strona 4 z 25
10. Kto umiejętnie prowadzi wojnę, zwycięża nieprzyjacielskie wojska bez bitwy, zdobywa miasta bez
szturmowania ich, podbija obce państwa bez przewlekłych działań wojennych.
11.
Twoim celem powinno być zdobycie krainy podniebnej bez żadnego dla niej uszczerbku. Dzięki
temu wojska twe nie będą wyczerpane, a mimo to w pełni skorzystasz. Oto sztuka strategii za-
czepnej.
12. Toteż jest zasadą prowadzenia wojny: jeśli masz dziesięciu na jednego przeciwnika, weź go w okrą-
żenie.
13. Jeśli pięciu na jednego, uderzaj.
14. Jeśli dwóch na jednego, podziel swoje siły na dwoje.
15. Jeśli siły są równe, można wydać mu bitwę.
16. Kiedy ustępujesz mu liczbą, umiej się wycofać.
17.
Ale jeśli mu nie dorównujesz, umiej się wymykać, bo siła małego jest tylko łupem dla silniejszego.
18. Wódz to zazwyczaj osłona państwa. Jeśli ta osłona jest odporna, państwo na pewno będzie mocne.
Jeśli osłona jest wątpliwa, państwo na pewno będzie słabe.
19. Włada może ściągnąć nieszczęście na swoje wojska trzema sposobami.
20. Jeśli każe wojsku iść na przód, nie wiedząc że nie powinno iść na przód, albo jeśli każe wojsku wy-
cofać się, nie wiedząc, że nie powinno się cofać. Określa się to jako spętanie wojska.
21.
Jeśli nie znając się na wewnętrznych sprawach wojskowych włącza się w zarządzanie nimi. Wprawia
to dowódców i żołnierzy w pomieszanie.
22.
Jeśli nie znając się na dowodzeniu wojskiem wyznacza dowódców tak jak urzędników, nie rozumie-
jąc potrzeby stosowania różnych taktyk w różnych okolicznościach. Rodzi to nieufność u dowód-
ców i żołnierzy.
23. Jeśli w wojsku panuje zamęt i podejrzliwość, sąsiedni władcy będą sprawiać kłopoty. To właśnie zna-
czy: nieład w armii prowadzi do cudzego zwycięstwa.
24. Toteż istnieje pięć okoliczności, w których można przewidywać zwycięstwo.
25. Zwycięży ten, kto wie, kiedy walczyć, a kiedy nie walczyć.
26. Zwycięży tan, kto umie dowodzić zarówno dużymi siłami, jak i małymi.
27. Zwycięży ten, w czyich szeregach dowódcy i żołnierze pragną tego samego.
28. Zwycięży ten, kto roztropny i wyczekuje, kiedy wróg okaże się nieroztropny.
”SZTUKA WOJNY” Sun Tzu
strona 5 z 25
[ Pobierz całość w formacie PDF ]